تضمین پرداخت بدهی

الف) مقدمه:

همانطور که همه ما می دانیم یکی از مشکلات اساسی کشور ما، مسائل اقتصادی است. به گواه اقتصاددانان بزرگ اقتصاد هیچ کشوری روی خوشی و کامیابی را به خود نمیبیند مگر آن که بنگاه های اقتصادی متعدد شکل بگیرد و این بنگاه های اقتصادی بتوانند با هم دیگر همکاری و همیاری داشته باشند تا در نتیجه مراودات آن ها چرخ اقتصاد کشور به حرکت در آید. عنصری که این همیاری و همکاری را بین افراد فعال در حوزه اقتصاد میسر می کند اعتماد است. متاسفانه امروزه به دلیل سواستفاده های برخی افراد سودجو و فرصت طلب نوعی بی اعتمادی در فضای اقتصادی کشور ما حاکم است. چرا که افراد همواره بیم آن را دارند که نتوانند به حقوق خود رسیده و مطالبات ناشی از قرارداد های بسته شده با دیگران را ایفا کنند با به بیان ساده تر خیالشان از این که بدهکاران، بدهی های خود را می پردازند و افراد به دلیل عدم پرداخت آن ها متضرر نمی شوند راحت باشد.

اگر ما در هنگام عقد قرارداد ها و ثبت آن ها بتوانیم با دقت نظر تمام نکات پر اهمیت حقوقی را رعایت کنیم قطعا خیالمان نسبت به پرداخت شدن بدهی هایمان راحت تر خواهد بود و با خاطری آسوده تر می توانیم به فعالیت های خود بپردازیم. بنابراین شناخت این اصول و نکات حقوقی بسیار حائز اهمیت بوده و برای هر کسی مفید و لازم است. در اینجا میخواهیم به مسائلی که ب تضمین هرچه بیشتر بدهی های ما کمک می کند بپردازیم و با آن ها آشنا شویم.

سه روشی که عموما برای تضمین پرداخت بدهی مورد استفاده قرار میگرفته عبارت است از 1- دریافت چک 2- سفته 3- ضمانت شخص ثالث اما آیا روش های دیگری غیر از مواردی که در اینجا نام بردیم نیز می تواند به ما در این امر کمک کند و قرارداد های ما امکان های دیگری غیر از موارد ذکر شده دارد یا خیر؟

طبیعتاً هر کسی دوست دارد در قالب قرارداد مطالباتش در سریع ترین زمان ممکن، با سهولت هرچه تمام، با هزینه کمتر و حتی المقدور همراه با وجه التزام و خسارت باشد. بنابراین آن چه در اینجا گفته می شود با عنایت به این اصول خواهد بود.

 

ب) روش های وصول طلب:

برای وصول طلب سه روش وجود دارد 1-روش قضایی که از طریق محاکم و دادگاه ها انجام می شود 2- روش داوری 3- روش غیر قضایی یعنی قرارداد هایی در دفاتر اسناد رسمی تنضیم بشود و شروطی در آن تعبیه بشود که به راحتی امکان وصول مطالبات به وجود آید. از آن جایی که روند و پروسه قضایی همراه با مشکلات عیدیده و صرف هزینه و وقت بعضاً زیادی است به همین جهت بهتر است از روش های دیگری برای وصول مطالبات خود استفاده کنیم.

پس با مقدمه گفته شده میتوانیم نتیجه بگیریم خود طرح شرط داوری در قرارداد ها یک راه حل منطقی و آسان برای رسیدن به مطالباتمان است بدین معنا که با درج شرط داوری یک نهاد معتبر می توانیم در صورت بروز مشکل از مراجعه به محاکم و دادگاه ها که روشی سخت و زمانبر و هزینه بر است جلوگیری کنیم.

ج) روش های غیر قضایی وصول طلب:

اما اگر برویم به سراغ روش های غیر قضایی و نکاتی که میشود در آن ها لحاظ کرد این نکات عبارتند از:

1-  مشارکت در مال مورد معامله: اگر بخواهیم با یک مثال این موضوع رو برای شما شرح میدهیم، تصور کنید که به عنوان مثال ماشینی به قیمت 600 میلیون تومان مورد معامله قرار گرفته است، خریدار 500 میلیون این ماشین را پرداخت کرده و 100 میلیون الباقی را هم قرار است ظرف یک ماه پرداخت کند. در اینجا فروشنده برای آن که خیالش از ضایع نشدن حقش راحت باشد می تواند 5 دانگ ماشین را به خریدار منتقل کند ( به ارزش مبلغ پرداخت شده) و یک دانگ باقی مانده را پس از پرداخت منتقل نماید پس بنابراین در انتقال اموال منقول یا غیر منقول زمانی که مبلغ معامله کامل پرداخت نشده میتوان به جایی انتقال کامل خریدار را در مورد معامله به اندازه مبلغی که پرداخت کرده شریک کرد.

2- استفاده از ضمانت نامه های بانکی: ضمانت نامه های بانکی سند هایی هستند که به موجب آن فردی که آن را صادر کرده عندالمطالبه یا در سر رسید های خاص به فردی که به آن تعهد مالی دارد مبلغ مشخص شده در ضمانت نامه را به ذینفع پرداخت کند. این روش که بیشتر در معاملات بین المللی مورد استفاده قرار میگیرد روش بسیار خوب و موثری است که میتوان در توافقات داخلی نیز از آن ها استفاده نمود.

3- تنظیم اسناد قطعی مشتمل به رهن: یعنی فروشنده در جایی که خرید به صورت قسطی انجام گرفته به اندازه مبلغی که پرداخت شده مالی را در رهن طرف مقابل قرار میدهد. با توجه به آیین نامه سال 98، صدور اجراییه توسط دفاتر ثبت صورت میگیرد. به همین دلیل بدون مراجعه به محاکم و دادگاه می شود به نحو مناسبی  از پرداخت شدن بدهی اطمینان حاصل کرد.

4-دریافت قبوض اقساطی از دفاتر ثبت اسناد رسمی: اگر شما مال خود را به دیگری به صورت اقساطی بفروشیم یکی از راه هایی که میتواند دریافت مطالبات ما را تضمین کند ثبت آن در دفتر اسناد رسمی با رقم واقعی معامله و دریافت قبوض اقساطی به ازای اقساط باقی مانده است که سند رسمی و معتبری است که دارای ضمانت اجرای خوبی نیز می باشذ.

نکته ای که در این خصوص وجود دارد آن است که افراد فکر میکنند با درج رقم واقعی در اسنادرسمی مبالغ هنگفتی را باید بابت حقوق دولتی پرداخت کنند در صورتی که در سند رسمی می شود دو رقم ذکر شود یکی ارزش منطقه ای که معمولا رقم پایینی است و مبنای وصول حقوق دولتی می تواند واقع شود و دیگری رقم واقعی معامله که بر اساس آن ناین قبوض اقساطی نیر دریافت می شوند.

5- درج شرط ضمن عقد با منع به انتقال تا زمان پرداخت شدن مطالبات: یکی دیگر از راهکار هایی که پیش روی افراد است تا بتوانند از ضایع شدن حقوق خود جلوگیری کنند آن است که با شرط ضمن عقدی طرف مقابل را از نقل و انتقال مال مورد معامله پیش از پرداخت کامل تعهدات خود منع می کند.

6- اخذ چک بدون تاریخ به عنوان خسارت: از آن جایی که طبق قوانین دیگر چک تضمینی پذیرفتنی نیست می توان چند فقره چک بدون تاریخ را از طرف مقابل دریافت کنیم تا در صورت عدم وصل بدهی آن را به عنوان خسارت نقد کنیم.

7-بیمه کردن اسناد رسمی: یکی از راه هایی که بسیار در میان مغفول واقع شده آن است که ما میتوانیم با مراجعه با دفاتر بیمه ای اسناد خودمان را بیمه کنیم تا درصورت فوت یا ورشکستگی بتوانیم چیزی را در دست داشته باشیم.

جمع بندی: راه های مختلف سنتی و جدیدی برای تضمین پرداخت شدن بدهی هایمان وجود دارد که لازمه آن داشتن آگاهی هنگام عقد قرارداد است. بنابراین بر همه ما لازم است که آگاهی های حقوقی خود را ارتقا بخشیم و در کمال دقت اسناد حقوقی خود را تنظیم کنیم تا بتوانیم مانع از بین رفتن حقوق خودمان شویم.