هزینه داوری؛ سوال پرتکرار
هزینه داوری؛ سوال پرتکرار
داوری یک مرجع کاملا خصوصی است. حق الزحمه داوری توسط طرفین اختلاف داوری پرداخت می شود. بنابراین داور از هیچ مرجع دولتی و بیت المالی، حقوقی دریافت نمی نماید. این باور غلط وجود دارد که مگر داور دستمزد دارد؟ یا مگر داور حقوقش را از دولت و دادگستری دریافت نمی نماید؟!!! این موضوع در بیشتر مواقع اتفاق نمی افتد. اما در شرایطی که داوری در شرایط دوستانه و خودمانی برگزار می شود بیشتر مطرح می شود.
آیا هزینه داوری، قانون و مقررات خاصی دارد؟!
اصولا کلیه قواعد حاکم بر داوری بر اساس توافق و اراده طرفین پیاده سازی می شود. قاعده حق الزحمه داوری نیز از این اصل مستثنی نیست. به عبارت ساده تر، داور یا هیات داوران یا مرکز داوری یا موسسه داوری که مقام ناصب داور محسوب می شود، می تواند با طرفین اختلاف درموضوع تعیین حق الزحمه داوری توافق نمایند.
علاوه بر توافق بین داور و طرفین اختلاف، آیین نامه حق الزحمه داوری مصوب شهریور ماه 1401 نیز تنها مصوبه و مقرره ای است که می توان به آن استناد نمود. آیین نامه حق الزحمه داوری که قبل از آیین نامه مصوب 1401 اجرایی بود مربوط بود به سال 1381 که مبالغ حق الزحمه بسیار کم و ناچیز محسوب می شد.
لینک داخلی آیین نامه
تفاوت هزینه داوری با هزینه دادگستری
اصولا در دعاوی مالی، حق الزحمه داوری بسیار کمتر از هزینه دادرسی طرح دعوی در مراجع قضایی است. به عنوان مثال اگر بخواهیم یک دعوای مالی به ارزش یکصد میلیون تومان را در دادگستری طرح نماییم، می بایست سه و نیم میلیون تومان به عنوان هزینه دادرسی به سیستم قضایی پرداخت نماییم. اما اگر بخواهیم همین دعوی را به شیوه داوری طرح نماییم، مطابق آیین نامه حق الزحمه داوری مصوب 1401 مبلغی معادل دو درصد از خواسته به عنوان حق الزحمه داوری در نظر گرفته می شود.
داور حق الزحمه اش را به چه صورتی بگیرد؟
اینکه حق الزحمه داوری را چه کسی پرداخت کند سوالی است که همیشه ذهن افراد را مشغول می کند. مطابق ماده 497 قانون آیین دادرسی مدنی حق الزحمه داوری بر عهده طرفین اختلاف می باشد. اما نکته دیگر که باید به آن توجه داشت اینکه بر اساس قاعده تسبیب، ممکن است داور پرونده، طرف محکوم علیه را به عنوان مسبب ورود خسارت دادرسی و داوری محکوم به پرداخت حق الزحمه داوری در حق محکوم له نماید. به عبارت ساده تر طرفی که محکوم می شود باید هزینه داوری را به صورت کامل پرداخت نماید.
نکته دیگر اینکه داور در موضوع اختلاف ذینفع نمی باشد. یعنی نمی تواند در رای داوری برای مطالبه خودش مطلبی را بنویسید. بنابراین بهترین شیوه این است که داور قبل از اعلام قبولی داوری، حق الزحمه خود را از طرفین یا طرفی که او را به عنوان داور انتخاب نموده است دریافت نماید.
(کلمات کلیدی)