درج شرط مبهم در قرارداد
به جرات می توان گفت عمده چالش ها و تنش های حقوقی ناشی قرارداد مبهم است. هر مقدار قرارداد کاملتر تنظیم شود و قرارداد مبهم نوشته نشود، به همان نسبت اختلافات کاهش می یابد.
در قسمت توضیحات مبایعه نامه یک واحد آپارتمان مسکونی چنین آمده است؛ در صورتی که فروشنده سه ماه بعد از تاریخ تحویل، قادر به تنظیم سند رسمی به نام خریدار نباشد، فروشنده می بایست خسارت به قیمت روز به خریدار پرداخت نماید.
دو نکته در اینجا به نظر می رسد که لازم بود در قرارداد رفع ابهام می شد؛
1 – این شرط به عنوان ضمانت اجرای تعهدات فروشنده است. یعنی به عبارتی تنبیهی است که بر فروشنده در نظر گرفته شده که در صورت عدم امکان تنظیم سند در وقت مقرر، این تنبیه بر علیه او استفاده شود. مطابق اصول قراردادی وقتی یک شرط به عنوان تنبیه بر یکی از طرفین قرارداد ایجاد شده است، همان طرف نمی تواند به این شرط استناد کند. در این مثال شرط به نفع خریدار است. بنابراین شرط فسخی است که برای خریدار قرار داده شده است و فروشنده نمی تواند از آن استفاده نماید. شرط به نوعی مبهم نوشته شده که قرارداد مبهم را به وجود آورده است. من نمی توانم حقی که در قرارداد برعلیه من است و به نفع دیگری ایجاد شده است را در زمانی که به نفعم است استفاده نمایم. بلکه این امکان برای دارنده حق است که از حق خود استفاده نماید تا تصمیم برای فسخ یا به هم زدن قرارداد داشته باشم.
2 – نکته دیگری که در این قرارداد مبهم وجود دارد و باید به آن دقت کنیم اینکه در این بند گفته شده در صورت عدم انجام تعهد توسط فروشنده، خسارت به قیمت روز باید از او دریافت شود. ابهامی که به نظر می رسد اینکه مشخص نشده است که خسارت به قیمت روز منظور خسارت تاخیر تادیه دین است. یعنی از بابت ثمنی که به فروشنده پرداخت شده است، حالا باید آن ثمن به قیمت روز یعنی به همراه خسارت تاخیر تادیه دین پرداخت شود. یا نظر دیگر اینست که منظور از قیمت روز یعنی آپارتمان موضوع قرارداد به قیمت روز محاسبه و به نسبت مبلغ پرداختی به عنوان ثمن، قیمت روز آن محاسبه و فروشنده ملزم به پرداخت می باشد. شاید منظور از خسارت قراردادی موضوع ماده 522 قانون آیین دادرسی مدنی باشد. اما در واقع به دلیل ابهامی که در نگارش متن قرارداد وجود دارد، به نظر نمی رسد منظور طرفین یا حداقل خریدار ماده 522 قانون آیین دادرسی مدنی باشد.
همه این چالشها ناشی از ابهام در متن بندی است که در قرارداد مبهم درج شده است. شاید در نگاه اول هماهنگی با مشاور حقوقی یا وکیل سخت به نظر برسد. از موضوع هزینه مالی که همراه دارد اما همین هماهنگی هم دردسرهای مخصوص به خود را دارد. اما وقتی پای چالش های بعدی پیش می آید و هزینه ها و سرمایه هایی که از بین می رود، می بینیم که همراهی یک شخص وکیل یا مشاور حقوقی چقدر می توانسته جلوی این نابسامانی را بگیرد.
