انصراف از حق فسخ در قرارداد یا قانون

بعد از انجام شدن معامله، احتمال اختلاف بین طرفین قرارداد هم وجود دارد. خیلی اوقات امکان فسخ قرارداد از ناحیه یکی از طرفین به دلیل خلف وعده یا انجام ندادن تعهدات طرف مقابل به وجود می آید. طرفی که حق فسخ برایش ایجاد شده، هر اقدام یا اظهاری مبنی بر ادامه دادن قرارداد انجام دهد، نشان دهنده انصراف از حق فسخ اوست. این اقدام می تواند مطالبه مبلغ یا مطالبه انجام تعهد باشد! 

شیوه‌های عدول از حق فسخ یا ساقط کردن حق فسخ در قراردادها

خیار یا حق فسخ، حقی است که قانون یا قرارداد به طرفین معامله می دهد تا بتوانند یک قرارداد لازم را فسخ نمایند. فسخ یعنی به هم زدن یک طرفه یک معامله یا قرارداد لازم. برای اطلاع از تفاوت عقود لازم و عقود جایز لطفا این مطلب را مطالعه فرمایید.

خیلی اوقات به دلایل کسب و کاری یا بر اثر اشتباه، شخص اقدام به حذف شرط فسخ در قرارداد می نماید. یا اینکه بعد از تنظیم قرارداد این اقدام را انجام می نماید. یعنی با کارهایی که در این مقاله به آن اشاره می کنیم، از حق فسخ در قرارداد یا بعد از آن انصراف می دهد.

حق فسخ، اختیار قانونی یا قراردادی است که به یکی از طرفین قرارداد اجازه می‌دهد تا در شرایط خاصی، قرارداد را یک‌طرفه فسخ کند. اما این حق مطلق نیست و شرایط و محدودیت‌هایی دارد. در ادامه، به بررسی شیوه‌های مختلف عدول از حق فسخ یا ساقط کردن آن می‌پردازیم.

اسقاط صریح حق فسخ

اسقاط صریح به معنای انصراف صریح و آشکار از حق فسخ است. طرفی که حق فسخ دارد، می‌تواند به صورت کتبی یا شفاهی، به طور صریح اعلام کند که از حق فسخ خود صرف‌نظر می‌کند. اسقاط حق فسخ باید با قصد و اراده آزاد و بدون هیچ‌گونه اجبار یا تهدید در یک قرارداد جداگانه یا در یک صورتجلسه قراردادی صورت گیرد. همچنین، اسقاط باید به وضوح بیان شده و قابل فهم باشد و با قرارداد اصلی ارتباط معنایی مشخص و معلوم داشته باشد. مثلا در یک قرارداد خرید و فروش، خریدار می‌تواند با نوشتن عبارت “من از حق فسخ ناشی از قیمت خارج از کارشناسی در قرارداد صرف‌نظر می‌کنم”، حق فسخ خود را مطابق قرارداد اسقاط کند.

اسقاط ضمنی حق فسخ

اسقاط ضمنی به معنای آن است که عمل یا اقدامی از طرفی که حق فسخ دارد، به گونه‌ای باشد که نشان‌دهنده انصراف او از حق فسخ باشد. این موضوع در قرارداد قید نمی شود و به واسطه اقدامات دیگر است که صورت می گیرد.

مصادیق اسقاط ضمنی

انصراف یا اسقاط حق فسخ ناشی از قرارداد، به شکل ها و مصادیق مختلف است که انجام می شود.

پذیرش انجام تعهدات بعدی مطابق قرارداد یا قرارداد جدید: اگر طرفی که حق فسخ دارد، پس از وقوع شرط فسخ، به انجام تعهدات بعدی اقدام کند، به منزله اسقاط ضمنی حق فسخ تلقی می‌شود. این موضوع می تواند ادامه دادن همان قرارداد قبلی باشد یا اینکه تعهدات جدید در قالب متمم قراردادی یا قرارداد جدید با ماهیت جدید باشد.

گذشت زمان طولانی از وقوع شرط فسخ، بدون اینکه طرفی که حق فسخ دارد اقدامی برای فسخ انجام دهد، می‌تواند به عنوان اسقاط ضمنی تلقی شود. البته همانطور که اطلاع داریم همه فسخ ها مدت دار نیستند. برخی مدت دار هستند که می بایست رعایت مدت قانونی یا قراردادی در مورد آنها انجام شود.

انجام اعمالی که با حق فسخ منافات دارد: انجام اعمالی که با حق فسخ منافات داشته باشد، مانند انتقال موضوع قرارداد به شخص ثالث، می‌تواند به عنوان اسقاط ضمنی تلقی شود

توافق بر بقای قرارداد: طرفین قرارداد می‌توانند با توافق یکدیگر، حق فسخ را ساقط کنند.

سقوط حق فسخ به دلیل گذشت زمان

قانون برای اعمال حق فسخ، مهلت مشخصی تعیین کرده است. اگر طرفی که حق فسخ دارد، در مهلت قانونی اقدام به فسخ نکند، حق فسخ او ساقط می‌شود. طرفین قرارداد می‌توانند در قرارداد، مهلت خاصی را برای اعمال حق فسخ تعیین کنند. اگر طرفی که حق فسخ دارد، در مهلت مقرر در قرارداد اقدام به فسخ نکند، حق فسخ او ساقط می‌شود.

سقوط حق فسخ به دلیل فعل دارنده حق

اگر طرفی که حق فسخ دارد، با فعل یا تقصیر خود، وضعیت قرارداد را به گونه‌ای تغییر دهد که اعمال حق فسخ برای طرف مقابل زیان‌آور باشد، حق فسخ او ساقط می‌شود. به عنوان مثال اگر خریدار ملکی، پس از اطلاع از عیب پنهان در ملک، اقدام به تعمیر یا بازسازی ملک کند، حق فسخ خود را

از دست می‌دهد.

حق فسخ،

ابزاری مهم برای حفظ حقوق طرفین قرارداد است. اما این حق، محدودیت‌هایی دارد و با انجام برخی اعمال یا گذشت زمان، ممکن است ساقط شود. بنابراین، آشنایی با شیوه‌های مختلف عدول از حق فسخ، برای همه طرفین قرارداد ضروری است.