ابلاغ ویرایش جدید مبحث دوازدهم مقررات ملی ساختمان – ویرایش پنجم – آذرماه 1403
مبحث دوازدهم مقررات ملی ساختمان: تضمین ایمنی در کارگاه‌های ساختمانی
مبحث دوازدهم مقررات ملی ساختمان به عنوان یکی از مهم‌ترین مباحث این مجموعه، بر ایمنی، بهداشت کار و حفاظت از محیط زیست در حین اجرای عملیات ساختمانی تأکید دارد. هدف اصلی این مبحث، تعیین حداقل استانداردها و ضوابطی است که باید در تمامی مراحل ساخت و ساز رعایت شوند تا از وقوع حوادث، آسیب‌های جسمی و زیستی برای کارگران و همچنین آلودگی محیط زیست جلوگیری شود.
مقررات ملی ساختمان چیست؟
در راستای ماده 33 قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان، مقررات ملی ساختمان توسط وزارتخانه‌های راه و شهرسازی و کشور تهیه و به تصویب هیات وزیران می رسد. این مقررات که مجموعه ای از قواعد حوزه ساخت و ساز می باشد، در 22 بخش تدوین شده است. مباحث مقررات ملی ساختمان بدین شرح است؛ مبحث اول: تعاریف – مبحث دوم: نظامات اداری – مبحث سوم: حفاظت ساختمانها در مقابل حریق – مبحث چهارم: الزامات عمومی ساختمان – مبحث پنجم: مصالح و فراورده‌های ساختمانی – مبحث ششم: بارهای وارد بر ساختمان – مبحث هفتم: پی و پی سازی – مبحث هشتم: طرح و اجرای ساختمانهای با مصالح بنایی – مبحث نهم: طرح و اجرای ساختمانهای بتن آرمه – مبحث دهم: طرح و اجرای ساختمانهای فولادی – مبحث یازدهم: اجرای صنعتی ساختمانها – مبحث دوازدهم: ایمنی و حفاظت کار در حین اجرا – مبحث سیزدهم: طرح و اجرای تاسیسات برقی ساختمانها – مبحث چهاردهم: تاسیسات مکانیکی – مبحث پانزدهم: آسانسورها و پله‌های برقی – مبحث شانزدهم: تاسیسات بهداشتی – مبحث هفدهم: لوله کشی گاز طبیعی – مبحث هجدهم: عایق بندی و تنظیم صدا – مبحث نوزدهم: صرفه‌جویی در مصرف انرژی – مبحث بیستم: علائم و تابلوها – مبحث بیست و یکم: پدافند غیرعامل – مبحث بیست و دوم: مراقبت و نگهداری از ساختمانها
اهمیت مبحث دوازدهم در چند بخش
- حفاظت از جان و سلامت کارگران: با تعیین ضوابطی برای استفاده از تجهیزات ایمنی، جلوگیری از سقوط، حریق و برق‌گرفتگی، این مبحث به طور مستقیم بر کاهش حوادث کارگاهی تأثیر می‌گذارد.
- بهبود کیفیت ساخت و ساز: رعایت استانداردهای این مبحث به افزایش کیفیت ساخت و ساز و دوام ساختمانها کمک می‌کند.
- حفاظت از محیط زیست: با تعیین ضوابطی برای مدیریت پسماندهای ساختمانی و کاهش آلودگی هوا، آب و خاک، این مبحث به حفاظت از محیط زیست کمک می‌کند.
- مسئولیت‌پذیری پیمانکاران و کارفرمایان: این مبحث، پیمانکاران و کارفرمایان را ملزم می‌کند تا نسبت به ایمنی و بهداشت کارگاهی مسئولیت‌پذیر باشند.
مفاد اصلی مبحث دوازدهم
مبحث دوازدهم شامل مباحث متنوعی از جمله موارد زیر است:
- ایمنی عمومی: شامل حفاظت از عابران پیاده، جلوگیری از سقوط افراد، حفاظت از حفاری‌ها و گودبرداری‌ها.
- ایمنی کار با تجهیزات: شامل استفاده صحیح از داربست‌ها، جرثقیل‌ها، بالابرها و سایر تجهیزات ساختمانی.
- بهداشت کار: شامل تأمین آب آشامیدنی سالم، سرویس‌های بهداشتی مناسب، تهویه مناسب و مدیریت پسماندهای ساختمانی.
- حفاظت از محیط زیست: شامل کنترل آلودگی هوا، آب و خاک ناشی از فعالیت‌های ساختمانی.
- تجهیزات حفاظت فردی: الزام استفاده از کلاه ایمنی، کفش ایمنی، دستکش و سایر تجهیزات حفاظتی مناسب.
رعایت مفاد مبحث دوازدهم برای تمامی پروژه‌های ساختمانی الزامی است. عدم رعایت این مقررات می‌تواند عواقب جبران‌ناپذیری از جمله خسارات مالی، جانی و زیستی به دنبال داشته باشد.مبحث دوازدهم مقررات ملی ساختمان نقش بسیار مهمی در تأمین ایمنی، بهداشت و حفاظت از محیط زیست در کارگاه‌های ساختمانی ایفا می‌کند. رعایت دقیق مفاد این مبحث، گامی مهم در جهت کاهش حوادث کارگاهی و ارتقای کیفیت ساخت و ساز در کشور است.
ویرایش جدید مبحث دوازهم
لازم به توضیح است در مورخ 12 آذرماه 1403 ویرایش پنجم مبحث دوازهم مقررات ملی ساختمان موضوع “ایمنی، بهداشت محیط کار و محیط زیست در حین اجرا” مطابق مکاتبه ای از سوی وزارت راه و شهرسازی به وزارت کشور ابلاغ گردید. در این مکاتبه قید شده است که تا تاریخ 12 خرداد 1404 امکان اجرای نسخه جدید این مبحث و همچنین مبحث قدیم وجود دارد. بنابراین در این بازه زمانی امکان هر دو اجرای هر دو همزمان وجود دارد.
برای دانلود فایل PDF ویرایش جدید مبحث دوازهم مقررات ملی ساختمان اینجا را کلیک نمایید. (فایل پی دی اف را در صفحه جدید باز نمایید.)
بخش های مختلفی که در ویرایش جدید مبحث دوازهم مقررات ملی ساختمان درج شده است، بدین شرح است؛
بخش کلیات – بخش ایمنی – بخش بهداشت کار و محیط زیست – بخش تجهیزات حفاظت فردی – بخش وسایل و سازه های حفاظتی – بخش ابزار، تجهیزات و ماشین آلات ساختمانی – بخش وسایل دسترسی – بخش تخریب و برچیدن ساختمان – بخش عملیات خاکی – بخش عملیات ساخت، برپایی و نصب سازه ساختمان – بخش سایر مقررات مربوط